درباره دوره:
مدرسه توسعه پایدار به عنوان برنامه تخصصی حوزه توسعه‌پایدار و مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها در پژوهشکده سیاست‌گذاری دانشگاه شریف، از مهر 1397 اقدام به برگزاری سلسله نشست‌های «توسعه پایدار برای ایران» نموده است. این رویداد به بررسی مسائل مهم و اولویت‌های توسعه پایدار ایران و با نگاهی ویژه به تجارب آموزنده و منتخب داخلی و بین‌المللی و با شعار «گفتگو، همدلی و همفکری برای کمک به آبادانی و پیشرفت ایران عزیزمان» برگزار می‌شود که شرکت در آن برای عموم علاقه‌مندان آزاد است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و شرکت در رویدادهای آتی از این سلسله نشست‌ها، می‌توانید به وب‌سایت مدرسه توسعه پایدار دانشگاه صنعتی شریف به نشانی www.sdschool.ir مراجعه کنید.
نشست‌ها:
1 - داستان یک کسب و کار عاشقانه - کارآفرینی اجتماعی به سبک گلاب زهرا
2 - داستان یک کسب و کار عاشقانه - کارآفرینی اجتماعی به سبک گلاب زهرا (کلیپ مرتبط)
3 - بانک‌های اجتماعی و مسیر پیش رو در ایران - بخش اول (آقای حسین عنبرستانی)
4 - بانک‌های اجتماعی و مسیر پیش رو در ایران - بخش دوم (آقای رحیم سرهنگی)
5 - بانک‌های اجتماعی و مسیر پیش رو در ایران - بخش سوم (آقای هامون طهماسبی)
6 - مسئولیت اجتماعی سازمانی از طریق ایجاد ساختار ویژه مدیریتی - تجربه «مدیریت توسعه انسانی پایدار» در شرکت کیسون - بخش اول
7 - مسئولیت اجتماعی سازمانی از طریق ایجاد ساختار ویژه مدیریتی - تجربه «مدیریت توسعه انسانی پایدار» در شرکت کیسون - بخش دوم
8 - بسیج مردمی برای پاسداری از محیط زیست - نگاهی به تجربه شکل گیری «رفتگران طبیعت ایران»
9 - بیم‌ها و امیدهای آب زیرزمینی (همراه با اکران مستند تالان)
10 - نگاهی انتقادی به پویش «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» - بخش اول
11 - نگاهی انتقادی به پویش «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» - بخش دوم
12 - کارآفرینی اجتماعی به سبک «شرکت آرشیا»
درباره دوره:
تصمیمات مالی خود را تحت تأثیر قرار دهید و یاد بگیرید چگونه عملکرد سودآوری واحد خود و سازمانتان را بهبود ببخشید. در این دوره، مبانی مالی و مفاهیم حسابداری را فرا خواهید گرفت تا رشد سازمان خود را پیش ببرید.
با اتمام این دوره، شما دانش عمومی مالی و درک عمیقی از تأثیر تصمیمات خود خارج از حوزه عملکردی خود به دست خواهید آورد. محتوای این دوره شامل جنبه‌های منتخب مالی از دیدگاه یک متخصص غیرمالی است.
موضوعات خاص شامل: تحلیل مالی، برنامه‌ریزی، پیش‌بینی و بودجه‌بندی، جریان نقدی و تأمین مالی استراتژیک می‌باشد. این کلاس تعاملی خواهد بود و نیاز به مشارکت فعال شرکت‌کنندگان در فعالیت‌های مرتبط با مالی دارد.
مبانی مالی و حسابداری:
1 - مقدمه
2 - اصول پایه حسابداری
3 - مروری بر اصول مالی
4 - چهار صورت مالی
5 - عملکرد حسابداری
هزینه‌یابی:
1 - روش‌های هزینه‌یابی
2 - تخصیص هزینه
3 - تحلیل نقطه سر به سر
4 - قیمت‌گذاری
نسبت‌های مالی:
1 - نسبت‌های نقدینگی
2 - نسبت‌های دارایی، سودآوری و بدهی
3 - هرم دوپونت
4 - درآمد و سود تقسیمی
ارزش‌گذاری:
1 - روش‌های بازار
2 - روش‌های ارزش‌گذاری
3 - ارزش خالص فعلی (NPV) و نرخ بازده داخلی (IRR)
4 - خلاصه دوره
درباره دوره:
اقتصاد علمی است که در دسته علوم اجتماعی قرار دارد و در لغت معنی نگه داشتن در حد تعادل را می‌دهد. علم اقتصاد با نام علم انتخاب بهینه نیز شناخته می‌شود؛ زیرا از تعریف اقتصاد ما به این نتیجه می‌رسیم که این علم به دنبال تخصیص منابع کمیاب مانند سرمایه، زمین، نیروی کار، کالا و خدمات و موارد دیگر به درست‌ترین شکل ممکن است تا جامعه به بهترین شکل به اهداف خود دست پیدا کند. به زبان ساده می‌توان گفت که اقتصاد به دنبال تجزیه و تحلیل انتخاب‌هایی است که برای تخصیص منابع مختلف صورت می‌گیرد.
اقتصاد در دو نوع خرد و کلان وجود دارد که در دوره آموزش اقتصاد به هردو موضوع پرداخته شده است و با این حال در اینجا نیز هرکدام را در ادامه توضیح می‌دهیم:
در اقتصاد خرد لازم است که رفتار شرکت‌ها و افراد مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد تا دلیل تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و تأثیر آن در اقتصاد بزرگ‌تر مشخص شود. درواقع زمانی که نیاز به بررسی جزئی اقتصاد باشد باید به سراغ اقتصاد خرد رفت. از مواردی که در اقتصاد خرد موردبررسی قرار می‌گیرند می‌توان به میزان تولیدات تولیدکننده، راه‌های رسیدن به بیشترین رفاه اقتصادی، نحوه تعیین قیمت و نحوه درخواست کالا از سوی مصرف‌کننده اشاره کرد. همچنین اینکه کالاها و خدمات تا چه حد ارزشمند هستند در اقتصاد خرد بررسی می‌شود.
زمانی که نیاز باشد رفتار سیستم‌ها یا بازارها و نظام‌های اقتصادی را در سطح بزرگ موردبررسی قرار دهند باید به سراغ اقتصاد کلان رفت. در اقتصاد کلان، پدیده‌های کلی اقتصاد در سطح کشور مانند نرخ رشد اقتصادی، تولید ناخالص داخلی، تورم، قیمت‌ها، درآمد ملی و نرخ بیکاری موردمطالعه قرار می‌گیرند.
دوره آموزش اقتصاد مکتب خونه توسط اساتید دانشگاه صنعتی شریف تهیه و تدوین شده و هم‌اکنون در پلتفرم مکتب خونه قرار گرفته است. این دوره آموزش اقتصاد با هدف آشنایی دانشجو با ابعاد مختلف علم اقتصاد تولید شده و تمامی سرفصل‌های پایه علم اقتصاد را شامل می‌شود.
شما با گذراندن دوره آموزش اقتصاد از مقدماتی تا پیشرفته توانایی‌های زیر را کسب خواهید کرد:
امروزه علم اقتصاد در موارد مختلفی مانند حل مشکلات محیط‌زیست، کم شدن منابع طبیعی و حتی کنترل آلودگی هوا به کار گرفته می‌شود و نقش بسیار اساسی دارد. علم اقتصاد در گروه علوم کاربردی قرار می‌گیرد. شما با یادگیری علم اقتصاد با استفاده از دوره آموزش اقتصاد مکتب خونه و سایر منابع آموزشی دیگر، می‌توانید با پارامترهای تأثیرگذار بر درآمد شرکت‌ها و عملکرد کارکنان سازمان‌ها آشنا شوید.
درواقع شما به‌عنوان یک اقتصاددان یاد می‌گیرید که چگونه برای هر عمل هزینه درست مرتبط با آن را اختصاص دهید و برای سیاست‌گذاری‌های اقتصادی خود، درست‌ترین محدودیت‌ها را تنظیم کنید. از طرفی کسانی که با علم اقتصاد آشنایی دارند، می‌توانند در بخش اقتصادی زندگی روزمره خود و بر اساس قدرت خرید، تصمیم‌گیری‌های درستی را داشته باشند.
دوره آموزش اقتصاد برای تمامی افراد علاقه‌مند به این حوزه و به‌خصوص دانشجویان رشته‌های اقتصاد، مدیریت، کسب‌وکار و سایر رشته‌های مرتبط مناسب است و علاوه بر این‌ها هرکسی که علاقه‌مند به این حوزه باشد می‌تواند از محتوای دوره آموزش اقتصاد بهره ببرد.
متوسط رشد اقتصادی در ایران بسیار کمتر از ظرفیت‌های موجود در کشور است و به طور تقریبی درآمد سرانه کشور در طول سال‌های پس از جنگ به طور متوسط 3 درصد در سال رشد کرده است. متاسفانه در کشور ما آنچنان که باید و شاید به علم اقتصاد توجه نمی‌شود و برترین دانش‌آموزان به هنگام ورود به دانشگاه رشته‌های مهندسی و پزشکی را انتخاب می‌کنند.
10 مفهوم پرکاربرد در علم اقتصاد که در دوره آموزش اقتصاد نیز این مفاهیم ارائه خواهد شد، به شرح موارد زیر هستند که هرکدام از آنها اهمیت خاص خودشان را دارند.
بده بستان بدین معناست که شما به ازای چیزی که می‌دهید چیز دیگری را از دست می‌دهید. مثلا شما برای دیدن این دوره آموزش اقتصاد زمانی را از دست می‌دهید و در ازای آن با مبانی اقتصاد آشنا خواهید شد.
هزینه فرصت این معنی را می‌دهد که شما در دو راهی سربازی یا ادامه تحصیل باید یکی را انتخاب کنید. مثلا شخصی تصمیم می‌گیرد تا خدمت سربازی خود را زودتر به پایان برساند و باید هزینه فرصتی که برای تحصیل در دانشگاه از دست داده را بپردازد. اما شخص دیگری تصمیم می‌گیرد تا پس از تحصیل در دانشگاهبه سربازی برود. این شخص نیست باید هزینه این را بپردازد که در سنین بالاتر به سسربازی می‌رود و باید سختی‌های بیشتری را تحمل کند
تصمیم‌گیری در مورد انتخاب یک انتخاب انجام شده و یا رها کردن آن بر اساس هزینه و منفعت نهایی را هزینه فایده عقلایی می‌گویند. مثلا یک مسابقه فوتبال خیلی مهم با شب امتحان شما همزمان شده است، اینکه شما تصمیم بگیرید در شب امتحان درس را مرور کنید یا نمره‌ی کمتری بگیرید اما آن بازی فوتبال را از دست ندهید، هزینه فایده نهایی نام دارد.
افراد بر اساس انگیزه‌های خود به تغییرات پیرامونشان واکنش نشان می‌دهند که سود و مطلوبیت مهم‌ترین انگیزه‌های اقتصادی هستند. هر سیاستی که سبب تغییر در سود و مطلوبیت افراد شود، باعث تغییر در رفتار افراد می‌شود. مثلا بالا رفتن قیمت خودرو در میزان انگیزه افراد برای خرید خودرو موثر است.
مبادله یک رابطه‌ی آزاد و داوطلبانه است. با انجام مبادله سبد گسترده‌تری از کالاها در اختیار افراد قرار می‌گیرد.
چه چیز تولید شود؟ چقدر تولید شود؟ برای چه کسی تولید شود؟ چه کسی تصمیم‌گیری کند؟ اگر به این 4 سوال بتوانیم جواب دهیم اهمیت تخصیص منابع را درک خواهیم کرد و یکی از دلایل رشد اقتصادی در کشورهای شرق آسیا مثل چین و ژاپن و اندونزی، دادن اهمیت به این مفهوم است.
چرا به دولت نیازمندیم؟ دولت، دستی است نامرئی که کار می‌کند با تهیه منابع برای نهادها و اجرای قوانین، چرخ اقتصاد یک کشور بچرخد.
این مورد که با مفهوم دهم ارتباط تنگاتنگی دارد به این مفهوم می‌پردازد که چگونه تورم بالا می‌رود و آیا افزایش تورم به خودی خود مشکل زا است یا خیر.
این مفهوم به این مهم می‌پردازد که هرچه میزان درآمد افراد بالاتر باشد سطح زندگی بالاتری خواهند داشت و هرچه افراد بهره‌وری بیشتری داشته باشند، اقتصاد یک سازمان و به دنبال آن اقتصاد یک کشور رشد سریع تری خواهد داشت.
این مورد هم یکی دیگر از مفاهیم مهم علم اقتصاد است که همراه با مورد شماره 8 یعنی پول و تورم، در دوره آموزش رایگان مبانی اقتصاد به تفصیل در رابطه با آن صحبت می‌شود و در این رابطه است که آیا بالا رفتن حجم پول و نقدینگی و به تبع آن افزایش قیمت‌ها، به نفع اقتصاد است یا خیر.
ما در این معرفی دوره به شما توضیح دهیم که چگونه با آموزش اقتصاد می‌توانید مهارت‌های لازم را در زمینه کنترل و نحوه تخصیص بودجه مناسب به بخش‌های مختلف به دست آورید و حتی در زندگی روزمره خود تصمیم‌گیری درستی داشته باشید. شما با یادگیری اقتصاد می‌توانید میزان بهره‌وری یک سازمان یا شرکت را به‌طور اصولی بهینه‌سازی کنید.
این دوره در ترم بهار 1402 و دانشکده اقتصاد و مدیریت شریف ضبط شده‌است
مبانی اقتصاد:
1 - جلسه 1: مفهوم کشش تقاضا و انواع کالا
2 - جلسه 2: موارد موثر بر کشش قیمتی تقاضا
3 - جلسه 3: انحصار در بازار
4 - جلسه 4: تقاضا بنگاه انحصاری و رقابتی
5 - جلسه 5: دولت و اثرات جانبی
6 - جلسه 6: مقدمه اقتصاد کلان و تولید ناخالص داخلی
7 - جلسه 7: تعادل عرضه و تقاضا
8 - جلسه 8: دولت و رفع و شکست بازار
9 - جلسه 9: نقش دولت به‌عنوان بازتوزیع‌کننده مواهب
درباره دوره:
آنچه امروزه به علم اقتصاد شناخته می‌شود ذاتاً قادر نیست اصول عدالت و ارزش‌های اخلاقی را مبنای دستگاه تحلیلی و الگوی سیاست‌گذاری‌های اقتصادی خود قرار دهد.
علاوه بر این از تبیین پیامدهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسیِ حاصل از سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و مالی دولت و شرکت‌های بزرگ و مؤسسات پولی و مالیِ بخش‌های دولتی و خصوصی نیز عاجز است. ازاین‌رو اقتصاد متعارف را اقتصاد علم‌نما نامیده‌ایم که متأسفانه بر دانشکده‌های اقتصاد حاکم است.
موضوع این دوره بررسی نقادانه‌ای از منشأ علم اقتصاد جدید است. در این بررسی رویکرد تاریخی را اتخاذ کرده‌ایم. اکثریت اقتصاددانان معاصر بر این عقیده‌اند که اقتصاد جدید ساحتی علمی است بدین دلیل که روش تحلیلی به‌کاررفته در آن به‌واقع ریاضی است. ازاین‌رو به منشأ و ماهیت رویکرد ریاضی به اقتصاد پرداخته‌ایم؛ زیرا که از اهمیت نظری بسیار بالایی برخوردار است.
این رویکرد مبتنی بر مفاهیم و روابط اقتصادی انتزاعی است که فقط برای به‌کارگیری ریاضیات مناسب‌اند. ما بر این عقیده‌ایم که رویکرد ریاضی موجب شده است که ظرفیت علم اقتصاد در توضیح و رویارویی با مسائل اقتصادی در دنیای واقعی محدود شود درحالی‌که این مسائل برای سیاست‌گذاران اقتصادی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
نشان داده‌ایم آنچه از رویکرد ریاضی به اقتصاد حاصل شده است چیزی جز «اقتصادِ علم‌نما» نیست که امروزه به علم اقتصاد جدید معروف است اقتصادِ علم‌نما فریب بزرگی است؛ زیرا که در پشت نقاب زیبای «اقتصادِ علمی» که ادعا می‌شود مستقل از ارزش‌هاست چهره زشت سرمایه‌داری را پنهان می‌کند.
اقتصاددانان سرمایه‌داری معاصر چنین می‌پندارند که اقتصاد علم است؛ زیرا که ماهیت ریاضی دارد. چنین باوری وجود رابطه متقابل بین اقتصاد و نظام ارزش‌های اخلاقی را نفی می‌کند درحالی‌که چنین رابطه‌ای در واقعیت وجود دارد. اقتصاد اسلامی بر ارزش‌های الهی برای فرد و جامعه مبتنی است و لذا اقتصادِ علم‌نما موانع بزرگی در مسیر کشف این نظام ایجاد کرده است.
در این دوره توضیح داده‌ایم که علم اقتصاد متعارف موجب شده است که توانمندی و گسترۀ درک ما از رویکرد ارزش بنیان به تحلیل‌های اقتصادی محدود شود. نخستین گام اساسی در ساختن چارچوبی مستحکم برای فرایندهای نظریه‌پردازی و سیاست‌گذاری در اقتصاد اسلامی توجه به همین حقیقت است.
کتاب فریب بزرگ، چرا و چگونه؟:
1 - توضیحات مقدماتی در باب هدف و چرایی تألیف کتاب فریب بزرگ
2 - نقد موضع برخی از علمای علوم دینی در ارتباط با علم پنداشتن اقتصاد متعارف و تلقی ناصحیح ایشان از اقتصاد اسلامی
3 - نقد و بررسی اقتصاد با رویکردی تاریخی، مبنای تألیف کتاب
4 - دو دلیل علم‌پنداشتن اقتصاد: ریاضیات و تصور کارایی آن
ارزش در علوم اجتماعی:
1 - نقش قضاوت‌های ارزشی در علوم انسانی
2 - فریب‌کاری در ارزش‌زدایی از اقتصاد
3 - ربط و نسبت توصیفات علمی با ارزش‌ها، هنجارها و تجویزهای علم اقتصاد
اقتصاد اسلامی، هدف غایی:
1 - تعارض مبنایی اقتصاد اسلامی و اقتصاد علم‌نما و مسیر 40 ساله ما برای رفع این تعارض
2 - مسیر اصلاح کدام است و هدف چیست؟
3 - اهمیت و جایگاه تجربه در اقتصاد اسلامی
فریب در اقتصاد علم‌نما:
1 - مقدمه‌ای بر زندگی علمی مارکس و عدم امکان رویکرد ریاضی به مارکسیسم و اقتصاد اسلامی
2 - اولین مولفة فریب در اقتصاد علم‌نما: انتزاع تک‌بعدی
3 - دومین مولفة فریب در اقتصاد علم‌نما: انکار مبانی ارزشی ماتریالستی
مارکس و مارکسیسم:
1 - عدم امکان رویکرد ریاضی به مارکسیسم و اقتصاد اسلامی
2 - روابط اجتماعی تولید در اندیشة مارکس
3 - نقدی بر مارکسیسم
تعارض منطق انتزاع مطلوب و روش ریاضیات:
1 - نقش جنگ‌های صلیبی در ساخت اروپا و سکوت غرب در باب اهمیت این موضوع
2 - تناقضات و سردرگمی‌های مارکس و انگلس
3 - لزوم تبیین منطق انتزاع جهت حصول اقتصاد اسلامی
4 - تاریخچة رویکرد ریاضی به اقتصاد مارکسیسم
گام‌های ابتدایی ریاضی‌سازی:
1 - شخصیت‌های تأثیرگذار در ورود ریاضیات به اقتصاد
2 - انگیزه اقتصاددانان در رویکرد ریاضی به اقتصاد
نقد تبیین‌های رویکرد ریاضی:
1 - دلایل عدم توجه بزرگان اقتصاد کلاسیک به کاربرد ریاضیات در اقتصاد
2 - پاسخ دبرو به چرایی عدم استفاده از ریاضیات در اقتصاد توسط اقتصاددانان گذشته
3 - پاسخ کورنو به چرایی عدم استفاده از ریاضیات در اقتصاد توسط اقتصاددانان گذشته
4 - پاسخ والراس به چرایی عدم استفاده از ریاضیات در اقتصاد توسط اقتصاددانان گذشته
5 - پاسخ فون‌نویمن به چرایی عدم استفاده از ریاضیات در اقتصاد توسط اقتصاددانان گذشته
انقلاب معنا و تک‌بعدی‌نگری:
1 - انقلابِ مبانی ارزشی در علوم اجتماعی
2 - چهارچوب رویکرد ریاضی والراسی به اقتصاد
روش انتزاع و زیربخش‌سازی:
1 - انگیزه جونس و والراس در طرح وضع آشفته
2 - تأثیر رویکرد فیزیکی در جهت‌گیری علمی اقتصاد
3 - منطق انتزاع علمی والراس
4 - جایگاه ابزاری ریاضی در روش انتزاع علمی
5 - شرایط قابل قبول برای استفاده از نگرش ریاضی والراسی به اقتصاد
جونس و والراس در برابر مارکس:
1 - سرگذشت جونس در ارتباط با مارکسیسم
2 - تقابل تاریخی لیبرالیسم و مارکسیسم
3 - سرگذشت والراس در ارتباط با مارکسیسم
4 - ادلة نظریة مختار در تکوین اقتصاد محض
رکود از مارشال تا رویکرد یکپارچه:
1 - برنشتاین در برابر مارکس
2 - مارشال و آغاز اقتصاد نئوکلاسیک
3 - از مارشال تا رکود بزرگ
4 - اقتصادسنجی: تلفیق نظریه، ریاضی و آمار
علم اقتصاد در انقلاب‌ها:
1 - انقلاب صنعتی عامل تغییر مسیر علم اقتصاد
2 - نقش روشنفکران در انقلاب‌ها
3 - اقتصاد متعارف؛ مانع تحول و پیشرفت
همه برای اقتصادسنجی:
1 - فروض موهومی علم اقتصاد
2 - حامیان انجمن اقتصادسنجی
ناکامی واقعی اقتصاد علم‌نما:
1 - رهیافت اجتماعی به علم اقتصاد
2 - ناتوانی رویکرد ریاضی والراسی در عمل
3 - راهبردهای مقابله به مارکسیسم در عمل
سقوط رؤیابافی‌ها:
1 - مروری بر مباحث گذشته
2 - ظهور کینز
3 - برنامه‌ریزی دولتی در برابر لیبرالیسم
4 - تاثیر مهندسی (مکانیزم سرو) بر شکوفایی اقتصاد سنجی و اقتصاد کلان کینزی
5 - حل دستگاه حالت‌ـ‌فضای کنترل بهینه در نظریة سیستم‌ها
6 - عدم بکارگیری نتایج مدل‌های کنترل سیستم‌های اقتصادی در ادارة کشور
موخره: انتقادهای وارد!:
1 - نقد اول: تأثیر مارکسیسم بر اندیشة شما
2 - نقد دوم: اگر رویکرد ریاضی نه پس چه؟!
3 - نقد سوم: عقلا بماهم عقلا چیز دیگری می‌گویند!
4 - پاسخ به انتقادات
درباره دوره:
مطمئناً یکی از دغدغه‌های داوطلبین شرکت در آزمون سراسری، اعلام نتایج کنکور و همچنین انتخاب رشته تحصیلی است، رشته تحصیلی که با توانایی‌ها و استعدادهای آنها متناسب بوده و آینده شغلی مناسبی برایشان رقم بزند.
رشته اقتصاد یکی از رشته‌های پایه است که هر جامعه‌ای برای پیشرفت و موفقیت به فارغ‌التحصیلان این رشته نیاز دارد، چرا که بی‌توجهی به مسائل اقتصادی و همچنین عدم توانایی در رفع‌ورجوع آنها می‌تواند چرخه اقتصادی یک کشور را فلج کند.
ازاین‌رو همیشه نیاز به کسانی که رشته اقتصاد را به‌عنوان رشته دانشگاهی خود انتخاب می‌کنند بیش‌ازپیش احساس می‌شود.
موضوع اقتصاد یکی از عوامل مهم پیشرفت و موفقیت در کشورهاست. در واقع این رشته در کشورهای پیشرفته جزء رشته‌های پرطرف‌دار و پیشتاز و علوم پایه کشور شناخته می‌شود، چراکه تربیت تحلیلگران و متخصصین اقتصادی اولین قدم حرکت به‌سوی موفقیت در پیشرفت در یک کشور است. در ایران نیز رشته اقتصاد یکی از رشته‌های علوم پایه محسوب می‌شود و داوطلبین سه گروه آزمایشی تجربی ریاضی و علوم‌انسانی می‌توانند این رشته را برای ادامه تحصیل در دانشگاه انتخاب کنند.
رشته اقتصاد مجموعه‌ای از اطلاعات و دانش مربوط به رشته اقتصاد را بررسی می‌کند و این در حالی است که با چیدمان درست و استفاده به جا از عناصر اقتصادی، می‌توان به بهترین شکل ممکن نیازهای اقتصادی جامعه را تأمین کرد.
هدف از ارائه رشته اقتصاد در سطوح دانشگاهی، تربیت و پرورش متخصصان و تحلیل گرانی در زمینه اقتصاد است که با کسب توانایی و مهارت لازم بتوانند در قسمت‌های مرتبط با اقتصاد مملکت و سازمان‌های مختلف مشغول به کار شوند.
ترازمان یا اقتصاد به یک نظام و سلسله اقتصادی در یک یا چند منطقه سیاسی و جغرافیایی خاص اطلاق می‌شود که دربرگیرندهٔ تولیدات، توزیع و تجارت مصرف کالاها و خدمات در یک منطقه یا کشوری خاص است. در واقع اقتصاد یک کشور مجموع کل ارزش معاملات و مراودات میان فعالان حوزه اقتصاد نظیر افراد، سازمان‌ها گروه‌ها و حتی ملت‌هاست.
به‌طورکلی اقتصاد یک جامعه نتیجه برآیندهای فعالیت‌های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، قانونی، تکنولوژی، تاریخی و ... است. تمامی این عوامل با هم زمینه‌ها و شرایطی را فراهم می‌کند که یک اقتصاددان بتواند فعالیت‌های اقتصادی خود را انجام دهد.
امروزه واژه اقتصاد معانی متعددی دارد که بنا به نوع موضوع به صورت اختصاصی تعریف می‌شود.
به‌عبارت‌دیگر اقتصاد به صورت شبکه‌ی مشخصی از تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان و همچنین مصرف‌کنندگان کالاها و خدمات در یک محدوده جغرافیایی یا کشوری خاص تعریف شده‌است.
تمامی پذیرفته‌شدگان در آزمون کنکور می‌توانند یکی از گرایش‌های رشته اقتصاد را انتخاب کرده و مشغول تحصیل شوند. گرایش‌های رشته اقتصاد آکادمیک در دانشگاه عبارتند از:
اقتصاد نظری به جنبه‌های محدود و تئوریک رشته‌های اقتصاد می‌پردازد و تمامی اصول و مبانی اصلی رشته اقتصاد و علوم پایه را مطالعه می‌کند، مانند مباحث کلی پایه اقتصاد خرد و کلان.
در واقع تمامی دانشجویان این گرایش رشته اقتصاد با اصول اقتصادی و مقدمه‌ای رشته اقتصاد آشنا می‌شوند و برای ورود به دنیای جدید اقتصاد آمادگی پیدا می‌کنند.
این گرایش از رشته اقتصاد به بررسی مباحث و موضوعات اقتصاد و نظریه‌ها در عرصه‌های تجارت و بازرگانی می‌پردازد. دانشجویان گرایش بازرگانی رشته اقتصاد با موضوعاتی مانند مدیریت بازاریابی، مقررات و قوانین مالیاتی کشور، مدیریت تولید، مدل‌های تصمیم‌گیری در سیستم اقتصادی و ... آشنا می‌شوند.
گرایش اقتصاد صنعتی در رشته اقتصاد چگونه تعریف می‌شود؟ گرایش صنعتی از رشته اقتصاد به مباحث و موضوعات مربوط به اقتصاد در زمینه صنایع مختلف می‌پردازد. در واقع تمامی تئوری‌ها و نظریه‌هایی که مربوط به بخش صنعتی است را مطالعه کرده و بیشتر با مباحث اقتصادی خرد در زمینه صنعتی سروکار دارد.
دانشجویان این گرایش به مطالعه مسائلی مانند انحصاری و رقابتی بودن بازار مدیریت، بنگاه‌های صنعتی، روابط کار و تحولات دنیای صنعت و ... می‌پردازند.
گرایش حمل‌ونقل رشته اقتصاد به مطالعه مباحث تئوری و نظریه در زمینه‌های حمل‌ونقل می‌پردازد. دانشجویان این رشته تمامی مباحث مربوط به فرایند حمل‌ونقل شامل روش‌های نوین حمل‌ونقل، نحوه ارزیابی خدمات مربوط به حمل‌ونقل، نظریه‌ها و تئوری‌های مرتبط و ... آشنا می‌شوند.
گرایش پول و بانکداری رشته اقتصاد یکی از شاخه‌های علوم اقتصادی است که به بررسی مسائل، فرایندها و عملکرد بانک‌های خارجی و داخلی می‌پردازد. دانشجویان این گرایش اقتصاد با مباحثی مانند بانکداری اقتصاد، پول و اسناد اعتباری ارزی، سیاست‌های مالی و پولی، تجزیه‌وتحلیل صورت‌حساب‌های مالی و ... آشنا می‌شوند.
در اکثر کشورهای دنیا فعالیت‌های کشاورزی نقش مهمی در به حرکت آوردن در آوردن چرخ‌دنده‌های اقتصادی کشور دارد. گرایش اقتصاد کشاورزی به موضوعات و مطالعه مسائل اقتصادی در بخش‌های مختلف کشاورزی می‌پردازد. در واقع با مطالعه مباحث اقتصادی در کشاورزی و تفسیر درست مسائل راه‌حل‌هایی برای بهینه‌سازی فعالیت کشاورزی و اقتصاد در این گرایش ارائه داده می‌شود. دانشجویان رشته اقتصاد کشاورزی با مباحثی مانند بازاریابی محصولات کشاورزی، توسعه کشاورزی، مدیریت مزرعه و همچنین جامعه‌شناسی روستایی و.... آشنا می‌شوند.
دانشجویانی که از گرایش‌های مختلف رشته اقتصاد فارغ‌التحصیل می‌شوند، می‌توانند در زمینه‌های مختلف مشغول به فعالیت شوند. زمینه‌های شغلی که هر فارغ‌التحصیل رشته اقتصاد می‌تواند در آن فعالیت کند عبارتند از:
تمامی فارغ‌التحصیلان رشته اقتصاد با هر گرایشی می‌توانند با عنوان‌های شغلی متصدی بانک، مدیر مالی، تحلیلگر مالی، کارشناس گمرک، کارشناس امور مالیاتی، استاد دانشگاه، پژوهشگر، کارشناس بیمه، مدیر فروش، مدیر بازاریابی، کارشناس بازاریابی، مدیر خرید و تدارکات، کارشناس تحقیقات بازار، مشاور کسب‌وکار خدمات آموزشی و پژوهشی، روزنامه‌نگار و نویسنده مشغول به فعالیت شوند.
به‌طورکلی بازار کار رشته اقتصاد نسبت به سایر رشته‌های علوم‌انسانی از رونق بیشتری برخوردار است، اما این به این معنا نیست که تمامی فارغ‌التحصیلان رشته اقتصاد با داشتن مدرک لیسانس می‌توانند شغل مناسبی پیدا کنند و اصطلاحاً به جایگاه خوبی برسند.
همان‌طور که همه می‌دانید آینده شغلی هر فرد مشروط به داشتن پشتکار و تلاش شبانه‌روزی است. هر چه مهارت و علم بیشتری در اقتصاد داشته باشید، قطعاً می‌توانید جایگاه شغلی بهتری برای خود رقم بزنید.
چه در خارج از کشور باشید چه در داخل، اگر بتوانید مهارت لازم برای تحلیل و تجزیه مسائل مربوط به اقتصاد را کسب کنید، به‌راحتی می‌توانید در هر جای این کره خاکی شغل مناسب خود را پیدا کنید.
مطابق با تحقیقات ارائه شده میزان درآمد یک اقتصاددان در آمریکا سالانه چیزی حدود ۹۰ هزار دلار و حداکثر درآمد آن سالانه حدود ۱۵۶ هزار دلار است و این در حالی است که با میزان درآمد یک اقتصاددان در ایران قابل‌مقایسه نیست.
تمامی فارغ‌التحصیلان رشته اقتصاد می‌توانند در مقاطع فوق‌لیسانس، دکترا و پسادکترا ادامه تحصیل دهند. چه در خارج از کشور باشند، چه در داخل، بنا به نوع علاقه خود در این رشته می‌توانند سایر گرایش‌های رشته اقتصاد را انتخاب کنند و ادامه تحصیل دهند. البته دانشجویانی که در مقاطع لیسانس نسبت به سایر دانشجویان از لحاظ نمره و سطح علمی بالاتر باشند، می‌توانند بورسیه تحصیلی خارج از کشور را دریافت کنند. در واقع تحصیل در خارج از کشور یکی از مزایای تحصیل در رشته اقتصاد است که دانشجویان موفق و نخبه می‌توانند از آن استفاده کنند.
تمامی کسانی که روحیه‌ای تحلیلگر و انتقادی دارند، کسانی که به علوم اقتصادی، تجارت، سرمایه‌گذاری و به‌طورکلی مسائل مالی علاقه دارند و کسانی که دوست دارند در زمینه اقتصاد تدریس کنند، می‌توانند رشته اقتصاد را به‌عنوان رشته دانشگاهی‌شان انتخاب کنند.
باتوجه‌به توضیحاتی که در مورد رشته اقتصاد در این مقاله داده شد، نهایتاً این شما هستید که تصمیم می‌گیرید که کدام گرایش‌های رشته اقتصاد را انتخاب کنید.
مطمئن باشید اگر انتخاب رشته تحصیلی خود را بر حسب علاقه و استعداد ذاتی خود انجام دهید، قطعاً در درازمدت شاهد پیشرفت و موفقیت علمی، تحصیلی و کاری خود خواهید بود. توجه داشته باشید که انتخاب رشته تحصیلی، یکی از تصمیم‌گیری‌های مهم در زندگی هر جوانی است که به‌راحتی می‌تواند زندگی آن را تغییر داده و مسیر زندگی‌اش را دگرگون کند. پس بکوشید که با مطالعه و تحقیق بیشتر بهترین انتخاب را داشته باشید.
معرفی رشته اقتصاد:
1 - دکتر علیرضا اوریوئی - دانشگاه تهران
