میکرو لرنینگ چیست؟ | آینده آموزش در عصر محتواهای کوتاه

با پیشرفت تکنولوژی‌های نوین و تغییرات در سبک زندگی انسان‌ها، روش‌های سنتی آموزش و یادگیری دیگر به تنهایی نمی‌توانند به نیازهای یادگیری در عصر جدید پاسخ دهند. در این زمینه، روش‌های جدید و نوآورانه‌ای برای یادگیری ایجاد شده است که یکی از آن‌ها “میکرو لرنینگ” یا “یادگیری خرد” نام دارد. این روش به یادگیری‌های کوچک و هدفمند اشاره دارد که به شکلی منظم و سریع ارائه می‌شوند.

در این مقاله، به بررسی مفهوم میکرو لرنینگ، تاریخچه آن، دلایل اهمیت و کاربردهای مختلف آن خواهیم پرداخت. همچنین، مزایا، معایب و ویژگی‌های این روش به طور مفصل بررسی خواهد شد.

تعریف میکرو لرنینگ

میکرو لرنینگ (Micro-learning) به روش یادگیری اشاره دارد و از 5 ترند برتر در سال 2024 در حوزه آموزش می‌باشد که در آن محتوای آموزشی به صورت واحدهای کوچک، متمرکز و قابل هضم ارائه می‌شود. این نوع یادگیری معمولاً زمان زیادی را از یادگیرنده نمی‌گیرد و می‌تواند در قالب‌های مختلفی چون ویدئو، متن، تصویر، اینفوگرافیک و حتی آزمون‌های آنلاین باشد. یکی از ویژگی‌های اصلی میکرو لرنینگ این است که محتوای آموزشی را به بخش‌های کوچک تقسیم می‌کند که برای یادگیرندگان قابل درک و حفظ هستند. این روش به‌ویژه برای افرادی که با کمبود زمان روبه‌رو هستند، بسیار مناسب است.

یادگیری خرد معمولاً به مدت زمان‌های کوتاه (از چند دقیقه تا ده دقیقه) محدود می‌شود. به همین دلیل، فرد می‌تواند به راحتی این محتوای کوتاه را در هر زمان و مکانی که بخواهد، مصرف کند. این روش به طور گسترده‌ای در پلتفرم‌های آنلاین آموزش، اپلیکیشن‌های موبایل، و حتی در محتوای تبلیغاتی استفاده می‌شود.

تاریخچه میکرو لرنینگ

میکرو لرنینگ به عنوان یک روش آموزشی رسمی، در اواخر دهه 2000 و با توسعه فناوری‌های دیجیتال و اینترنت شناخته شد. با رشد روزافزون استفاده از اینترنت و دستگاه‌های موبایل، امکان دسترسی به محتوای آموزشی در هر زمان و مکان فراهم شد. این نیاز به یادگیری‌های کوتاه و مؤثر باعث رشد و توسعه میکرو لرنینگ گردید.

در ابتدا، این روش بیشتر برای ارائه محتوای آموزشی در محیط‌های غیررسمی و به‌ویژه برای استفاده در اپلیکیشن‌های موبایل و ویدئوهای آموزشی آنلاین شکل گرفت. اما به مرور زمان، سازمان‌ها و شرکت‌ها نیز از این روش برای آموزش کارکنان و توسعه مهارت‌های آنان استفاده کردند.

یکی از نخستین نمونه‌های میکرو لرنینگ، استفاده از دوره‌های آنلاین کوتاه مدت و ویدئوهای آموزشی بود که کاربران می‌توانستند آن‌ها را در هر زمان و مکانی مشاهده کنند.

دلایل اهمیت میکرو لرنینگ

یکی از دلایل اصلی اهمیت میکرو لرنینگ، تطابق آن با سبک زندگی پرمشغله و نیازهای یادگیری سریع افراد است. همانطور که می‌دانید در دنیای امروز، افراد کمتر وقت دارند که برای یادگیری به کلاس‌های آموزشی طولانی بروند. بنابراین، میکرو لرنینگ به عنوان یک راه‌حل عملی و کارآمد برای این چالش ظهور کرده است. علاوه بر این، این روش به‌ ویژه برای یادگیرندگان نسل جدید که به استفاده از فناوری‌های دیجیتال عادت دارند، جذاب می‌باشد.

از دیگر دلایل اهمیت میکرولرنینگ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• یادگیری در زمان‌های آزاد: میکرو لرنینگ به کاربران این امکان را می‌دهد که در هر زمانی از روز، حتی در زمان‌های آزاد خود، به یادگیری بپردازند.
• یادگیری فعال: با توجه به اینکه محتوای آموزشی به شکل پازل‌های کوچک ارائه می‌شود، افراد به طور فعال در فرایند یادگیری شرکت کرده و اطلاعات را بهتر به خاطر می‌سپارند.
• پشتیبانی از یادگیری خودگردان: میکرولرنینگ این امکان را فراهم می‌آورد که یادگیرندگان بتوانند برنامه‌های آموزشی خود را بر اساس نیازهای شخصی و زمانی خود تنظیم کنند.

آیا میکرو لرنینگ در آموزش مؤثر است؟

اصل یادگیری به صورت تکه‌های کوچک و مکرر مدتی است که به عنوان روشی مؤثر برای یادگیری مهارت‌هایی مانند زبان یا نواختن آلات موسیقی شناخته شده است. شواهد روزافزون نشان می‌دهد که یادگیری خرد، ابزاری مؤثر برای یادگیری و بهبود عملکرد در محیط‌های کاری است. تحقیقات نشان داده‌اند که افراد زمانی بهتر یاد می‌گیرند و احتمالاً مطالب را بیشتر به خاطر می‌آورند که بتوانند اطلاعات را در قالب تکه‌های کوچک و قابل مدیریت یاد بگیرند، به جای اینکه آن‌ها را در یک بازه زمانی طولانی‌تر و متمرکزتر پردازش کنند.

در این روش، با ارائه محتوای آموزشی به‌صورت مرحله‌ای و با بازخورد فوری، یادگیرنده می‌تواند عملکرد خود را سریع‌تر ارزیابی کرده و اصلاحات لازم را انجام دهد.

به طور کلی برخی از مطالعات نشان داده‌اند که یادگیری به‌صورت میکرو به تقویت حافظه و تمرکز کمک می‌کند و به دلیل مدت زمان کوتاه، احتمال فراموشی نیز کاهش می‌یابد. همچنین، میکرولرنینگ باعث کاهش بار شناختی  (cognitive load) می‌شود و از آنجا که محتوای آموزشی به بخش‌های کوچک تقسیم می‌شود، یادگیرنده می‌تواند به راحتی آن را پردازش و به خاطر بسپارد.

کاربردهای میکرو لرنینگ

میکرو لرنینگ در بسیاری از حوزه‌ها کاربرد دارد. این روش در حوزه‌های مختلف آموزشی، به‌ویژه در سازمان‌ها و شرکت‌ها، کاربرد زیادی پیدا کرده است. برخی از مهم‌ترین کاربردهای میکرو لرنینگ عبارتند از:

• آموزش در محل کار: میکرو لرنینگ به کارمندان این امکان را می‌دهد که در هر زمان و مکانی به محتوای آموزشی دسترسی داشته باشند و مهارت‌های خود را به‌روز کنند. این روش برای آموزش مهارت‌های نرم (soft skills) و سخت (hard skills) بسیار مؤثر است.
• آموزش زبان: در حوزه آموزش زبان‌های خارجی، میکرو لرنینگ به افراد کمک می‌کند تا در زمان‌های کوتاه و متناوب، واژگان، گرامر، و عبارات جدید را یاد بگیرند.
• آموزش آنلاین: بسیاری از پلتفرم‌های آموزشی از میکرو لرنینگ برای ارائه دوره‌های کوتاه و متمرکز در موضوعات مختلف استفاده می‌کنند.
• آموزش به‌صورت خودآموز: افرادی که می‌خواهند در زمان آزاد خود مهارت‌های جدید یاد بگیرند، می‌توانند از دوره‌های میکرولرنینگ برای یادگیری به‌طور مستقل استفاده کنند.

ویژگی‌های میکرو لرنینگ

میکرو لرنینگ به دلیل ساختار خاص خود، ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که آن را از دیگر روش‌های آموزشی متمایز می‌کند. ویژگی‌های میکرو لرنینگ عبارتند از:

• کوتاه بودن و زمان‌بر بودن کم: یکی از ویژگی‌های اصلی میکرو لرنینگ این است که محتوای آموزشی در زمان کوتاه (از چند دقیقه تا ده دقیقه) ارائه می‌شود.
• انعطاف‌پذیری: کاربران می‌توانند در هر زمان و مکانی به محتوای آموزشی دسترسی داشته باشند.
• تعامل‌پذیری: بسیاری از دوره‌های میکرولرنینگ از عناصر تعاملی مانند آزمون‌ها، بازخوردهای فوری، و بازی‌های آموزشی برای تقویت یادگیری استفاده می‌کنند.
• دسترسی آسان: محتوای میکرولرنینگ معمولاً در پلتفرم‌های آنلاین یا اپلیکیشن‌های موبایل قابل دسترسی می‌باشند.

مزایای میکرو لرنینگ

میکرو لرنینگ به عنوان یک روش آموزشی نوین، مزایای فراوانی دارد که آن را برای یادگیرندگان و سازمان‌ها بسیار جذاب می‌سازد که در ادامه مزایای آن آورده شده است:

• یادگیری سریع: زمان کوتاه محتوای آموزشی باعث می‌شود که افراد بتوانند اطلاعات جدید را سریع‌تر و با تمرکز بیشتری یاد بگیرند.
• قابلیت تطبیق‌پذیری: این روش به کاربران این امکان را می‌دهد که دوره‌های آموزشی خود را بر اساس نیازهای شخصی و زمانی خود تنظیم کنند.
• بهبود بهره‌وری: به دلیل اینکه آموزش‌ها کوتاه و هدفمند هستند، افراد می‌توانند بدون اتلاف وقت در هر زمان و مکانی یاد بگیرند.
• کاهش هزینه‌ها: هزینه‌های آموزشی به دلیل عدم نیاز به محیط‌های آموزشی فیزیکی کاهش می‌یابد.

معایب میکرو لرنینگ

درست است یادگیری خرد مزایا و ویژگی‌های بسیاری دارد اما مانند هر روش دیگری در کنار مزایای آن، معایبی هم دارد که این معایب عبارتند از:

• محدودیت در عمق موضوعات: در برخی از موضوعات پیچیده، میکرو لرنینگ ممکن است نتواند به اندازه کافی به جزئیات و عمق موضوع پرداخته و تمامی ابعاد آن را پوشش دهد.
• نیاز به خودانضباطی: یادگیری خودگردان ممکن است برای برخی افراد دشوار باشد و نیاز به انگیزه و انضباط شخصی بالا دارد.
• محدودیت‌های آموزشی در برخی زمینه‌ها: در حوزه‌هایی که نیاز به آموزش‌های جامع و مفصل دارند، میکرو لرنینگ ممکن است به اندازه کافی مؤثر نباشد.

سخن پایانی

میکرو لرنینگ به‌ عنوان یک روش نوین در یادگیری، در دنیای امروزی که همه‌ چیز به سمت سرعت، کارآمدی و دسترسی آسان حرکت می‌کند، به‌شدت محبوب شده است. این روش به افراد و سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که در زمان‌های کوتاه و با محتوای هدفمند، مهارت‌های جدید یاد بگیرند و آن‌ها را به راحتی در زندگی روزمره خود به‌کار ببرند.

با این حال، باید توجه داشت که میکرو لرنینگ برای تمامی موضوعات مناسب نیست و در برخی از حوزه‌ها نیاز به آموزش‌های جامع‌تر و بلندمدت‌تر وجود دارد. با این وجود، ترکیب میکرو لرنینگ با سایر روش‌های آموزشی می‌تواند باعث ارتقاء اثربخشی یادگیری در بسیاری از زمینه‌ها شود.